Pierwsza pomoc

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

CIAŁA OBCE

Ciała obce mogą dostać się do dróg oddechowych, do nosa, gardła, ucha, oka jak również mogą być w skórze.

DROGI ODDECHOWE
W drogach oddechowych może znaleźć się pokarm, który po dostaniu się do tchawicy podrażnia śluzówki jej ścian, w następstwie tego dochodzi do gwałtownego kaszlu, braku powietrza, sinicy oraz do omdlenia. Sytuacja taka stwarza zagrożenie życia. Jeżeli poszkodowany jest w stanie to powinien kaszleć, można też uderzyć go w plecy - ułatwia to odkrztuszanie. Jeżeli to nie pomaga to należy zastosować zabieg (manewr) Heimlicha, który polega na tym, że stajemy z tyłu poszkodowanego i obejmujemy go w talii, jedną rękę składamy w pięść kciukiem w kierunku brzucha, drugą ręką chwytamy pięść następnie wykonujemy energiczny ucisk pięścią i ręką ku górze, do środka i do siebie. Osoba poszkodowana powinna być pochylona do przodu. Ucisk ten powinien spowodować wydostanie się na zewnątrz ciała obcego. Ucisk powtarzamy do skutku lub do utraty przytomności.
NOS
Do jam nosa mogą dostać się drobne przedmioty, pestki itp. Może wówczas wystąpić kichanie, ból, trudności z oddychaniem a nawet gorączka i stan zapalny. Jeżeli ciało obce jest widoczne i płytko umiejscowione to staramy się je usunąć pęsetą, można też silnie dmuchać szczególnie przez zatkany otwór nosowy. Jeżeli to nie pomaga to zapewniamy pomoc lekarza laryngologa.
GARDŁO
W gardle może utknąć, wbić się w ścianki, np. ość. Występuje wówczas ból gardła, trudność w połykaniu i oddychaniu. Jeżeli ciało obce jest widoczne to staramy się je wyciągnąć pęsetą, poszkodowany powinien odkasływać. Jeżeli to nie pomaga to należy zapewnić pomoc laryngologa.
OCZY
Do oka mogą dostać się pyłki, owady i inne drobne przedmioty. Objawia się to bólem pod powieką, ograniczeniem widzenia, światłowstrętem, występuje też łzawienie i mruganie powiekami. W cele zlikwidowania przeszkody odchylamy powiekę i brzegiem, np. gazika lub nawet czystej chusteczki usuwamy ciało obce. Można również przepłukać oko letnią przegotowaną wodą. Jeżeli to nie pomaga to należy zapewnić pomoc okulisty.
UCHO
Do ucha mogą dostać się drobne przedmioty, owady. Poszkodowany w zależności od tego co znajduje się w uchu odczuwa szum, szelest a nawet przemieszczenie się owada, przytępienie słuchu, ból. Udzielając pomocy trzeba zidentyfikować ciało obce i jeżeli jest możliwość to wyjąć. Nie wolno wyjmować ciał obcych, których nie ma za co złapać! Poszkodowany powinien skorzystać z pomocy lekarza.
CIAŁO OBCE W SKÓRZE
Najczęściej w skórę wnikają drzazgi. W miejscu wniknięcia w skórę widoczne jest zranienie oraz wystający fragment drzazgi (często). Występuje również ból oraz zaczerwienienie skóry wokół zranienia i obrzęk. Udzielając pomocy staramy się wyciągnąć drzazgę pęsetą lub jałową igłą następnie dezynfekujemy miejsce zranienia i zakładamy opatrunek. Jeżeli zachodzi konieczność to zapewniamy pomoc lekarza.



Opracowała Maria Malec

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

KRWOTOKI
Charakterystyka
Krwotok to wylew krwi z uszkodzonego naczynia krwionośnego.
Rozróżnia się:
- krwotoki zewnętrzne - krew wypływa na zewnątrz ciała;
- krwotoki wewnętrzne - krew przedostaje się do jam ciała.
Inny podział to:
- krwotok żylny - krew jest ciemnoczerwona, o sporej zawartości dwutlenku węgla, wypływa równomiernie;
- krwotok tętniczy - krew jest jasnoczerwona, dobrze utleniona, zsynchronizowana z pracą serca o zmieniającym się ciśnieniu;
- krwotok włosowaty - krew płynie z naczyń tętniczo - żylnych.
Objawy - rozpoznanie
Krwotoki groźne dla życia występują przy uszkodzeniu dużych naczyń żylnych lub tętniczych. Człowiek posiada ok. 5 litrów krwi i zdarza się, że może przeżyć pomimo ubytku krwi nawet do 50 %.W przypadku krwotoków bardzo ważną rolę odgrywa czas. Krwotok wewnętrzny początkowo jest zazwyczaj niezauważalny. Najczęściej u człowieka z krwotokiem wewnętrznym można zaobserwować bladość, senność, bezwładność, omdlenie. Zdarza się również, iż krew może wypływać z naturalnych otworów ciała.
Postępowanie przedmedyczne
Do zatrzymania krwotoków przystępujemy natychmiast. Działanie powinno być szybkie, lecz bez paniki, spokojne. Krwotok zewnętrzny można zatrzymać następująco:
- bezpośrednio uciskamy ranę - zatrzymuje to wypływ krwi i umożliwia powstanie skrzepu,
- unosimy krwawiącą część ciała - powoduje to obniżenie ciśnienia wypływającej krwi,
- uciskamy tętnicę zaopatrującą w krew zraniony obszar - w ten sposób odcina się dopływ krwi (zakłóca to jednak proces gojenia, uciśnięcie tętnicy nie powinno trwać dłużej niż 15 minut). Tamując krwotok należy zrezygnować z opaski uciskowej (taśmy, pasy, dreny) na korzyść opatrunku uciskowego, który nie tylko zatrzymuje krwawienie, ale też zabezpiecza ranę przed infekcją. Gdy brak jest opatrunku uciskowego lub gdy po jego założeniu nie ustaje krwotok to wyjątkowo można zastosować opaskę uciskową - nie dłużej jednak niż na 1,5 do 2 godzin. Opatrunek uciskowy polega na tym, że na ranę kładziemy kilkakrotnie złożoną jałową gazę lub bandaż następnie kładzie się kilka warstw waty lub ligniny i mocno bandażujemy. W przypadku krwotoku wewnętrznego konieczne jest wezwanie lekarza oraz zapobieganie rozwijaniu się wstrząsu. Oczekując na przybycie lekarza poszkodowany powinien
leżeć pod przykryciem.

RANY
Charakterystyka
Rana jest to uszkodzenie tkanek ciała połączone z przerwaniem ciągłości skóry, krwawieniem i bólem. Można je podzielić na rany szarpane, kłute, cięte, miażdżone, rąbane, kąsane.
Objawy - rozpoznanie
- Rana szarpana - brzegi jej są poszarpane, postrzępione, krwawienie niezbyt obfite.
- Rana kłuta - spowodowana jest ostro zakończonymi przedmiotami, np. gwoździem. Brzegi jej są równe, gładkie. Swoją głębokością może sięgać aż do narządów wewnętrznych. Mało krwawi na zewnątrz.
- Rana cięta - spowodowana może być nożem, blachą itp. Brzegi ma równe i gładkie, niezbyt głęboka, silnie krwawi.
- Rana miażdżona - spowodowana przez płaskie i tępo działające siły, np. uderzenie, upadek. Brzegi jej są nieregularne, zasinione, sąsiednie tkanki zmiażdżone i stłuczone, może wystąpić obrzęk. Występuje bolesność i mierne krwawienie.
- Rana rąbana - połączenie rany miażdżonej i ciętej.
- Rana kąsana - wyglądem przypomina ranę szarpaną i kłutą .
Postępowanie przedmedyczne
Udzielając poszkodowanemu pomocy należy przede wszystkim opanować krwotok, zabezpieczyć ranę przed zainfekowaniem i dodatkowymi urazami. Po obejrzeniu rany i ustaleniu jej rodzaju oczyszczamy ją za pomocą wody i gazy następnie jej powierzchnię dezynfekujemy tylko wodą utlenioną i przykrywamy jałową gazą. Nie wolno na powierzchnię rany kłaść waty lub ligniny (przyklejają się i utrudniają oczyszczenie i gojenie się). Opatrunek nie powinien być zbyt luźny ani nie powinien zbytnio uciskać. Nie powinno się ruszać ciał obcych znajdujących się w ranie -usuwając można spowodować krwotok lub usunąć niecałkowicie. Nie wolno powierzchni ran dezynfekować barwnikami antyseptycznymi - barwniki zaciemniają lekarzowi pole rany.



Opracowała Maria Malec

OMDLENIA

Charakterystyka
Omdleniem nazywamy kilkuminutową utratę przytomności, która jest spowodowana zaburzeniami w ukrwieniu mózgu.

Objawy - rozpoznanie
Przyczyną omdleń może być głód, zła wiadomość, ból, strach. Przed omdleniem człowiek uskarża się na zawroty głowy, osłabienie, a ponadto poci się i blednie. Omdlenie najczęściej występuje w pozycji siedzącej lub stojącej; gdy człowiek położy się to może zapobiec omdleniu. W wyniku upadku na podłogę czy ziemię może dojść do urazów mechanicznych. Człowiek, który zemdlał jest nieprzytomny, ma bladą skórę pokrytą potem, tętno może być słabo wyczuwalne natomiast jest zachowane krążenie i oddychanie.

Postępowanie przed medyczne
Człowieka, który zemdlał należy ułożyć na wznak, z nogami uniesionymi ku górze a głową poniżej tułowia - zapewnia to lepsze ukrwienie mózgu. Należy zapewnić również dostęp świeżego powietrza, rozluźnić uciskające części odzieży. Najczęściej te zabiegi wystarczają i zemdlony w krótkim czasie powinien odzyskać przytomność, jeżeli tak się nie dzieje to należy wezwać lekarza. Człowiek po odzyskaniu przytomności powinien chwilę poleżeć, wstać może dopiero, gdy ma poprawione samopoczucie i zaróżowioną twarz. Powinien również skonsultować się z lekarzem. Ewentualne skaleczenia należy opatrzyć.



Opracowała Maria Malec

• jeżeli na kimś zapali się ubranie, należy palącego się przewrócić, okryć kocem i poturlać po ziemi, a po ugaszeniu płomieni pozostawić w pozycji zastanej,
• w przypadku oparzenia ręki, należy zdjąć z palców pierścionki i zegarek (wykonujemy tylko bezpośrednio po oparzeniu),
• jeżeli odzież przylgnęła do ciała nie odrywamy jej!

Pierwsza pomoc

• oparzone miejsce schładzamy zimną wodą, kierując strumień powyżej rany, przez około 15-20 minut (w przypadku oparzeń oka okres schładzania jest dłuższy),
• ranę osłaniamy jałowym opatrunkiem (nie może on wywierać żadnego nacisku na miejsce oparzenia),
• przytomnego poszkodowanego z rozległymi poparzeniami należy ułożyć w pozycji autoprzetoczeniowej (działanie przeciwwstrząsowe),
• poszkodowanemu należy podawać do picia letnie napoje, w celu uzupełnienia ubytków płynów w organizmie,
• poszkodowanemu zapewniamy komfort termiczny i wsparcie psychiczne, w razie potrzeby wzywamy lekarza,
• pęcherzy z płynem surowiczym nie przekłuwamy.



Opracowała Maria Malec

Pobierz plik

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

UDAR TERMICZNY

Na udar termiczny składa się udar cieplny i udar słoneczny.

Charakterystyka
O udarze cieplnym mówi się wówczas, gdy dochodzi do ogólnego przegrzania organizmu w sytuacji, gdy nadmiar ciepła nie może wydalony na zewnątrz ustroju, np. człowiek jest zbyt ciepło ubrany lub pracuje w pomieszczeniu gdzie panuje bardzo wysoka temperatura. Do udaru słonecznego dochodzi pod wpływem bezpośredniego działania promieni słonecznych na nie osłoniętą głowę, powoduje to gwałtowną zwyżkę temperatury w obrębie głowy.
Objawy - rozpoznanie
Przy udarze cieplnym występuje szum w uszach i skroniach, mroczki przed oczami, zawrotu i ból głowy, pragnienie, zaczerwienienie ciała i obrzęk skóry, podwyższona temperatura nawet do 40oC. Gdy człowiek nie poci się i ma suchą skórę to występują wymioty, zwężenie źrenic oraz utrata przytomności. Udar słoneczny objawia się zawrotami głowy, przyspieszonym tętnem, osłabieniem, wymiotami oraz utratą przytomności.
Postępowanie przedmedyczne
Postępowanie przedmedyczne w obu przypadkach jest podobne i polega na ułożeniu poszkodowanego w chłodnym, przewiewnym i zacienionym pomieszczeniu z zimnymi okładami na głowie, podając chłodne napoje do picia. Można również obłożyć całe ciało, np. wilgotnymi ręcznikami. Jeżeli osoba potrzebująca pomocy jest nieprzytomna to układamy ja w pozycji bezpiecznej, w przypadku braku oddechu stosujemy sztuczne oddychanie, aż do przybycia lekarza.



Opracowała Maria Malec

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik

Materiał zamieszczony w pliku do pobrania.

Pobierz plik